یکی از مهمترین انواع تجهیزاتی که در سیستم های زیادی از جمله سیستم لوله کشی به کار برده می شوند، می توان به انواع اتصالات اشاره کرد. در اصل اتصالات قلب سیستم لوله کشی هستند که بدون آنها نمیتوان عملیات این سیستم را به خوبی انجام داد و در آن اختلال ایجاد می شود. به این ترتیب بهتر است با نوع خاصی از این اتصالات یعنی اتصالات دنده ای توپی آشنا شوید و بدانید که این نوع از تجهیزات در سیستم به چه دردی می خورند و چه وظیفه ای به عهده دارند.
معرفی اتصالات توپی دنده ای
سیستم لوله کشی از مهمترین فعالیت هایی است که در اطراف ما همه روزه در حال انجام است. این سیستم نقش پرکاربردی را در زندگی افراد ایفا می کند. همانطور که از نام این سیستم پیداست، در ان از انواع لوله ها استفاده می شود. لوله ها تجهیزاتی هستند که برای انتقال سیال مختلف به کار برده می شوند. ولی آیا تا به حال به این فکر کرده اید که انواع لوله ها برای آنکه بتوانند تغییر شکل پیدا کنند به چه ابزارهایی نیاز دارند؟ و اینکه اصلا لوله ها به چه صورت تغییر شکل پیدا می کنند و در جهت های مختلف قرار می گیرند. همانطور که در ابتدا ذکر شد، اتصالات از دسته مهمترین تجهیزات لوله کشی می باشند. اتصالات در اصل یک محصول خاص نمی باشد و مجموعه ای از انواع محصولات پرکاربرد است که در انواع متفاوتی طراحی و ساخته شده اند.
این مجموعه مهم شامل قطعات زیاد و متنوعی است که هر یک از آنها وظیفه مهمی را در سیستم لوله کشی به عهده دارند. در اصل اتصالات در انواع توپی طراحی و ساخته می شوند که بدون آن ها امکان انجام هیچ کاری در لوله کشی وجود ندارد. اتصالات توپی یکی از مرغوب ترین هایی هستند که در سایزهای متنوع طراحی و تولید شده اند و شامل زیر مجموعه های زیادی می باشند. این اتصالات در انواع جوشی و دنده ای طراحی و ساخته شده اند که وظیفه مهمی را در سیستم به عهده دارند. در اصل فعالیت هر یک از آنها متفاوت است و توسط شرکت های مختلفی تولید می شوند. اتصالات دنده ای توپی بخشی از سیستم لوله کشی محسوب می شوند که برای تغییر جهت، انشعاب گیری، شاخه گذاری، تغییر قطر لوله، مسدود کردن لوله، کاهنده سایز و … به کار برده می شوند.
منطقه مورد استفاده اتصالات دنده ای
اتصالات دنده ای در مناطق کم هزینه به کار برده می شوند و معمولا از متریال چدن و چدن نشکن، آلیاژهای برنجی و برنز و برنج و برنز فورج یا کوبیده شده، کربن استیل و استنلس استیل طراحی و ساخته می شوند. این اتصالات در اصل برای متصل شدن به لوله های فولادی به کار برده می شوند و وظیفه مهمی را ایفا می کنند. در بعضی مواقع برای آنکه بتوان اتصالات دنده ای توپی را مقاوم ساخت، از روش گالوانیزه در ساخت آن به کار می برند که این روش در انواع گالوانیزه سرد و گرم انجام می شود. در این مرحله از ساخت، اتصالات دنده ای را درون استخر روی و آهن غوطه ور می کنند، به صورتی که تمام بخش های داخلی آن از فلز روی و آهن پوشیده شود و به مقاومت بالا دست پیدا کند.
کاربرد و انواع اتصالات دنده ای
با توجه به کاربرد این اتصالات، از آن ها در صنایع زیادی به کار برده می شود. از جمله صنایعی که اتصالات در آن ها نقش گسترده دارند، می توان به آبرسانی در کشاورزی، گازرسانی، انواع لوله کشی ساختمانی و کارخانه ای، سد سازی، تصفیه خانه های شهری، تاسیسات آتش نشانی، خطوط لوله هوا، صنعت کشتی سازی و صنعت پتروشیمی اشاره کرد. البته لازم است بدانید که کارایی این محصولات به موارد ذکر شده محدود نمی شود و بسیار گسترده است. با توجه به این موضوع این اتصالات در انواع متفاوتی ساخته شده اند که به شرح زیر است:
- مغزی برای اتصال دو دنده
- مهره ماسوره برای اتصال راحت و باز کردن لوله ها
- بوشن برای امکان باز شدن لوله ها
- سه راهی برای اتصال سه لوله به یکدیگر
- چپقی برای اتصال به دو نوع لوله نر و ماده از دو سمت با زاویه نود درجه
- روپیچ توپیچ دادن امکان باز شدن لوله ها
- تبدیل برای کاهش یا افزایش سایز انشعابات
- درپوش برای بستن بخش انتهایی لوله ها و عدم خروج مواد از آن
- زانویی برای زاویه دادن به اتصالات لوله کشی
به جز انواع اتصالات دنده ای ذکر شده، می توان به صورت کلی انواع این اتصالات را به صورت اتصالات دنده ای سیاه، اتصالات دنده ای پلی اتیلن و اتصالات دنده ای گالوانیزه تقسیم بندی کرد. هر یک از انواع این اتصالات نقش مهمی را در صنایع به عهده دارند و برای کاربرد خاصی در سیستم لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرند. انواع این اتصالات دارای سطح صاف می باشند و سیالات را به راحتی و با فشار کم از خود عبور می دهند. همچنین کاملا بی ضرر هستند و متریال به کار رفته در آن ها برای آب شرب مناسب است.
مزایای اتصالات توپی
با توجه به کارایی نامحدودی که انواع اتصالات دارند، بهتر است بدانید که آن ها از مزایای زیادی نیز بهره مند هستند. به این ترتیب مزایای این اتصالات توپی را می توان به صورت زیر تقسیم بندی کرد:
- دارای بازدهی نصب بالا هستند و به تجربه و مهارت خاصی در نصب نیاز ندارند.
- دارای یکپارچگی در عدم نشت در فشارهای کم و درجه حرارت پایین و در مناطقی که سیستم با لرزش مواجه نیست، می باشند.
- عمر طولانی مدتی دارند.
- مقابل خوردگی، ساییدگی و زنگ زدگی مقاوم هستند.
- جلوی رطوبت مقاوم هستند و آسیب نمی بینند.
- در برابر شرایط آب و هوایی سخت مقاوم اند و با فرسایش روبرو نخواهند شد.
- از آب بندی مقاوم بهره مند هستند.
- هزینه مقرون به صرفه
- نصب راحت و آسان
کلام آخر
اتصالات از دسته پرکاربردترین تجهیزاتی هستند که بهتر است در زمان خرید آن، ابتدا محیطی که قصد دارید از آنها استفاده کنید را مشخص کنید و با کاتالوگ انواع اتصالات دنده ای توپی آشنا شوید. به این صورت می توانید یک خرید موفق داشته باشید.
