انواع مختلفی از شیر فلکه برای باز و بسته کردن جریان سیالات استفاده می‌شود که از نظر عملکرد با همدیگر متفاوت هستند. شیر فلکه سوزنی و شیرهای کشویی دو نمونه از این شیرها هستند که از نظر ظاهر به همدیگر شبیه، اما در نحوه عملکرد با همدیگر متفاوت هستند. در اینجا قصد داریم شما را با فرق شیر سوزنی با کشویی آشنا کنیم. به هر حال برای خرید هر یک از این محصولات باید اطلاعات کافی در مورد آن‌ها را داشته باشید تا خرید شما بدون اشتباه باشد.
شیر فلکه کشویی (Gate valves) چیست؟
شیرهای کشویی برای قطع و وصل کردن جریان سیالات (مایعات و گاز) کاربرد دارد که به صورت چرخشی (چپ‌گرد و راست‌گرد) عمل می‌کنند و در واقع عملکرد آن‌ها به سمت دو طرف است. این نوع شیر فلکه به صورت یک مسدود‌کننده صفر یا صد عمل می‌کند و حد وسط ندارد و برای دو حالت باز یا بسته کردن مناسب است.
برای ساخت شیر فلکه کشویی یک نشیمنگاه طراحی می‌شود که زبانه شیر روی آن قرار می‌گیرد. این نشیمنگاه قادر است مسیر عبور جریان سیالات را مسدود کند. برای باز و بسته کردن این نوع شیر می‌توان آن را به شکل دستی و یا از طریق یک محور که در زیر زمین نصب می‌شود و یا از طریق آچار مخصوص در داخل یک محفظه، عمل کرد. همچنین برخی از شیرهای فلکه کشویی به شکل خودکار طراحی می‌شوند تا باز و بسته کردن آن برای اپراتور ساده‌تر باشد. بستن این نوع شیرهای خودکار در جهت عقربه‌های ساعت است. این محصولات برای صنایع مهمی که با مواد خطرناک (گاز، مواد اسیدی و …) سر و کار دارند، استفاده می‌شوند، زیرا قادرند از بروز اتفاقات جلوگیری کنند.
این محصولات از آلیاژهای متفاوتی از جمله مس، برنج، برنز، استیل و چدن تهیه می‌شود که یکی از پرفروش‌ترین آن‌ها شیر فلکه کشویی برنجی است. ما در فروشگاه اتصالات آنلاین انواع شیر فلکه کشویی برنجی را در سایزهای مختلف در اختیارتان قرار داده‌ایم.
مهم‌ترین دلیل استفاده از انواع شیر فلکه کشویی، عبور جریان سیالات با کمترین مقاومت و افت فشار است تا عبور آن‌ها به هر صورت انجام شود. از این نوع شیر برای تنظیم جریان سیالات نیز استفاده می‌شود که باید مسیر حرکت مقاومت آن را به میزان کمی تغییر دهید.
کاربرد های شیر فلکه کشویی
در هر صنعتی که به شیرهایی نیاز دارد تا قطع و وصل جریان و سیالات را به شکل کامل انجام دهد، از شیر فلکه کشویی استفاده می‌شود. همچنین این نوع در تنظیم عبور مقدار مورد نیاز مایعات و گازها و برای تنظیم و کنترل مقدار و فشار مایعات و گازها نیز استفاده می‌شود. یکی دیگر از دلایل استفاده از این شیر فلکه کنترل و ایمن نگه داشتن دستگاه‌های تحت فشار است.
به طور کلی از شیرهایی کشویی در موارد متعددی استفاده می‌شود که کاربردشان با توجه به آلیاژ مورد استفاده در آن‌هاست. برای مثال شیر فلکه کشویی می‌تواند از مس، چدن، برنزی، برنجی و یا استیل ضدزنگ باشد. در صنایعی که با مواد اسیدی و خورنده سر و کار دارند، از شیر کشویی استیل ضدزنگ استفاده می‌شود. همچنین در صنایع غذایی و دارویی که آلیاژ شیر باید ضد زنگ باشد، شیر فلکه استیل کاربرد زیادی دارد.
به طور کلی از این شیرها در موارد زیر استفاده می‌شود:
- در نیروگاه‌ها
- کارخانه‌های پتروشیمی
- پالایشگاه‌ها
- کشتی‌سازی
- صنایع غذایی و دارویی
شیر سوزنی (Globe valves) چیست؟
یکی دیگر از انواع شیر فلکه، به نام «سوزنی» شناخته شده است. این ابزار می‌تواند جریان سیالات را در زمان باز شدن کم یا زیاد کند. اگر بخواهید میزان جریان عبوری سیالات را به شکل دقیق تنظیم کنید، به شیرهای سوزنی نیاز دارید. البته این نوع شیر فلکه به شکل تکی در سیستم لوله‌کشی استفاده نمی‌شود و تنها بخشی از شیر کنترل هستند.
از نظر ساختار این نوع شیر به شیرهای کروی (Globe Valve) شباهت زیادی دارند، اما در آن‌ها به جای دیسک، از یک سوزن استفاده شده است تا مسیر جریان سیالات را قطع کند. برای تولید این محصولات اغلب از آلیاژهای ضد زنگ مثل استیل، برنج یا برنز استفاده می‌شود. بهترین نوع شیر سوزنی برنجی است که در برابر انواع مواد خورنده و رطوبت مقاومت زیادی دارد. جهت خرید بهترین نوع شیر سوزنی برنجی می‌توانید به فروشگاه اتصالات آنلاین سر بزنید.
نحوه عملکرد شیر فلکه سوزنی به این صورت است که شکل داخلی آن به صورت سوزن است و قسمت مجرابند آن به فلکه شیر متصل است تا وقتی مجرابند باز می‌شود، بین شیر و نشیمنگاه فاصله ایجاد شود و جریان سیالات بتواند عبور کند.
کاربرد های شیر سوزنی
شیرهای سوزنی برای موقعیت کم فشار و فشار بالا کاربرد دارند و می‌توانند نرخ جریان در آزمایشگاه‌ها و صنایع مختلف را به شکل دقیق اندازه‌گیری کنند. به همین دلیل این نوع شیر به عنوان یک ابزار تحقیقاتی و تحلیلی نیز کاربرد دارد و می‌تواند کاربردهای دقیق با ضریب جریان از 0.004 تا 0.16 را ارائه دهد.
از این نوع شیر فلکه برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- کاربرد برای صنایع شیمیایی
- استفاده برای صنایع غذایی
- استفاده برای صنایع دارویی
- قابل استفاده برای تجهیزات آزمایشگاهی
- استفاده برای کنترل‌کننده‌های فشار پمپ
- استفاده برای سیستم کنترل احتراق اتوماتیک
- استفاده برای اندازه‌گیری مقدار جریان کوچک
تفاوت شیر کشویی و شیر سوزنی چیست؟
با توجه به توضیحاتی که در این مطلب در رابطه با شیر فلکه کشویی و سوزنی ارائه دادیم، احتمالا تا حدودی به تفاوت بین این دو نوع شیر پی برده‌اید. اما باید بگوییم این شیرها از نظر ساختار، ظاهر و نحوه عملکرد و کاربرد با همدیگر تفاوت زیادی دارند و با داشتن اطلاعات کافی، نباید در زمان خرید دچار اشتباه شوید.
تفاوت شیر کشویی و سوزنی عبارت است از:
- در شیر فلکه کشویی ساقه شیر بالا می‌رود اما موقعیت دستگیره هیچ تغییری نمی‌کند اما در شیر سوزنی، زمان باز و بسته شدن، دستگیره همراه با ساقه شیر بالا و پایین می‌رود.
- یک فرق شیر کشویی با شیر سوزنی در حالت باز و بسته شدن است که در شیرهای کشویی به شکل آهسته انجام می‌شود. اما زمان باز و بسته کردن شیر سوزنی به سرعت انجام می‌شود.
- شیر فلکه سوزنی باید مطابق با فلش روی بدنه شیر نصب شود. زیرا نمی‌تواند جریان سیالات را از هر دو سمت خارج کند. در این نوع شیر، جریان از بالا وارد و از پایین خارج می‌شود. اما شیر فلکه کشویی را می‌توان در هر دو جهت نصب کرد، زیرا جریان سیالات از هر دو سمت حرکت می‌کند.
- یک تفاوت شیر سوزنی با کشویی هم به مجرای عبور جریان مربوط می‌شود که در شیر فلکه کشویی در یک امتداد قرار دارد اما در شیر سوزنی از بیرون قابل مشاهده است و در یک امتداد قرار ندارد.
- میزان افت فشار جریان در شیر فلکه سوزنی نسبت به شیرهای کشویی بیشتر است. به طوری که اگر آن را حالت کاملا باز قرار دهید،5 برابر بیشتر از شیر فلکه کشویی افت فشار جریان دارد.
- همیشه قیمت شیر سوزنی نسبت به شیر فلکه کشویی (در یک سایز مشخص) بیشتر است.
- از شیرهای سوزنی نمی‌توان برای جریان بخار و سیالات با دمای بالا استفاده کرد. اما شیر فلکه کشویی این کارایی را نیز دارد.
- از شیر فلکه کشویی می‌توان برای سیستم‌های لوله‌کشی آب استفاده کرد و بدون سر و صدا جریان را قطع یا وصل می‌کند. اما شیرآلات سوزنی در سیستم احتراقی کاربرد بیشتری دارند.
حرف آخر
شیرهای سوزنی و شیرهای کشویی دو محصولی که شاید از نظر برخی شبیه به هم باشند، اما از نظر ساختار، ظاهر، نحوه عملکرد و کاربرد با همدیگر متفاوت هستند. در اینجا به مواردی که از تفاوت‌های شیر کشویی با سوزنی حکایت دارد، پرداختیم. امیدواریم این اطلاعات راهنمای کاملی برای انتخاب بهترین محصول برای شما باشد.
سوالات متداول
مهم ترین تفاوت شیر کشویی و کف فلزی چیست؟
شیر سوزنی برای تنظیم دقیق و خروج جریان سیالات کاربرد دارد، در حالی که شیر کشویی تنها برای قطع و وصل کردن استفاده می‌شود. همچنین شیر کف فلزی گرانتر از شیر کشویی است.
عوامل مؤثر بر تفاوت شیر کشویی و شیر سوزنی کدامند؟
نحوه عملکرد، ظاهر، ساختار این دو شیر و حتی کاربرد آن‌ها با همدیگر متفاوت است. به طوری که از شیر کشویی می‌توان برای لوله‌کشی آب در ساختمان‌ها نیز استفاده کرد اما شیر سوزنی به دلیل دقت در عبور جریان، برای آزمایشگاه‌ها و صنایع کاربرد دارد.
